Vaxtı ilə bayramlarda, xoş günlərdə xalq olaraq ən ümdə arzumuz işğal altında olan torpaqlarımızda bayram sevincini yaşaya bilmək idi.  Xalqımızın döyüş əzminə, cəsarətinə inanan hər kəs bir gün zəfər qazanacağımıza, doğma yurd-yuvamıza qayıdacağımıza əmin idi.  Uzaqgörən siyasətçi, Ali Baş Komandan vəzifəsini tam məsulliyyətlə yerinə yetirdi və inamını itirmədi. Eynilə də xalq  öz prezidentinə, Ali  Baş Komandanına inanaraq  bu amalla yaşadı, səbir etdi, Cənab İlham Əliyevin tədbirincə desək, lazım olan zamanı gözlədi və ən sonunda o gün yetişdi. 44 günlük müharibədən sonra torpaqlarımız azad oldu. Atrıq zəfər bizimlə idi. Ali Baş Komandan nəyi nə zaman edəcəyini bilərək 1 günlük antiterror əməlliyatı ilə zəfərimizi tamamladı. Düzdü, bu zəfər asanlıqla, itkilərsiz olmadı. İgid oğullarımız qanları, canları bahasına bu zəfəri bizə bəxş etdilər. Şəhidlərimizə Allahdan rəhmət, qazilərimizə can sağlığı diləyirik.
   Bəli, artıq yurda qayıdış vaxtı yetişib. Qarabağa, Zəngəzura qayıdırıq...Bu qayıdışın isə baş memarı Qarabağı 44 günə "dəmir yumruq" əməliyyatı ilə azad edən Müzəffər Komandan İlham Əliyevdir. Böyük qürurla, hədsiz sevinc hissi ilə, Şəhidlərimizə, Ali Baş Komandan İlham Əliyevə,  Müzəffər Ordumuza sonsuz  minnətdarlıq hissi ilə 29 illik həsrətdən sonra doğma  yurdumuza, obamıza dönürük.
   Mənfur qonşuların təcavüzündən qaçıb məcburi köçkün həyatı yaşayan vətəndaşlarımızın  29 illik nisgilinə son qoyulur, yurd həsrətinin ağırsı, acısı sevinc göz yaşları ilə əvəz olunur. Ömür payımıza düşən  bu əzəmətli günlər tariximizin parlaq   səhifəlırindəndir.   
   Tarixinin ən şanlı  dövrlərindən birini  yaşayan Azərbaycan xalqnın Böyük qayıdışı 2017-ci il iyulun 14-də soydaşlarımızın Cocuq Mərcanlı kəndinə öz yurd-yuvalarına dönüşü  ilə  başladı. Bu qayıdış digər məcburi köçkünlərin də nə zamansa geri dönə bilmək ümidlərini artırdı. Bu tarixi hadisə zamanı Prezident İlham Əliyevin söylədiyi: "Bu gün Lələtəpədə və digər işğaldan azad edilən ərazilərdə Azərbaycan bayrağı dalğalanır. Gün gələcək bizim bayrağımız Şuşada dalğalanacaq" bəyanatı Azərbaycan xalqının qələbəyə əzmini daha da alovlandırdı və Aprel döyüşlərində ağır zərbə alan düşmənin canına vəlvələ saldı.
    Beləliklədə, Cocuq Mərcanlı erməni işğalında qalan Qarabağ torpaqlarına aparan  zəfər yolunun başlanğıcı, Şuşaya, Ağdama, Zəngilana, Füzuliyə, Qubadlıya, Laçına, Kəlbəcərə və digər əsir torpaqlarımıza doğru açılan ümid qapısı oldu.
    Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev və müzəffər ordumuzun  Aprel döyüşlərindəki uğuru 44 günlük Vətən müharibəsindəki  qələbəni təmin etdi, böyük  Zəfərin təməl daşı oldu.  Şərəfli qələbədən sonra Azərbaycan dövləti  yalnız öz iqtisadi imkanları ilə əsarətdən qurtarılmış Qarabağ və Şərqi Zəngəzuru yenidən qurmağa başladı.  Düşmən öz xislətinə sadiq qalaraq 30 il ərzində bu torpaqlarda daşı-daş üstündə qoymamış, əsl barbarlıq nümunəsi  ortaya qoymuşdu. Bunu  bütün dünya gördü, əlbəttə görmək istədiyi qədər.
    Düşmənin 30 ildə xarabalığa çevirdiyi  torpaqlarımızda həyata keçirilən  layihələr Azərbaycanın qüdrətinin göstəricisi olaraq onu deməyə əsas verir ki, yaxın zamanda  Qarabağ və Şərqi Zəngəzur dünyanın ən gözoxşayan  güşələrindən  birinə çevriləcək.. Zamanla məcbur köçkün həyatı yaşamağa məcbur olmuş soydaşlarımız da həsrət qaldıqları  yurd-yuvalarına dönəcəklər .
    Böyük qayıdış iyulun 19-da Zəngilanın   40-dan çox ailənin sevinc hissi ilə doğma yurdlarına, Ağalı kəndinə qovuşması ilə davam etdi və bu prosesin  daha sürətlə reallaşdırılmasına təkan verdi. Pilot layihə olan "Ağıllı kənd" layihəsinin də ilk nümunəsi  Ağalı kəndində həyata keçirildi.    
    Ölkələrin müharibə sonrası  təcrübəsinə diqqət etdikdə görə bilərik ki,  Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda reallaşdırılan  layihələr, sözün əsl mənasında, ən genişmiqyaslı layihələrdir. Bu layihələrin daha bir özəlliyi ondadır ki, bütün proqramlar dövlət büdcəsindən ayrılmış vəsait hesabına  heç bir yerdən yardım alınmadan reallaşıdırılır.
    Bir güllə belə atılmayaraq  hərbi-diplomatik  uğur nəticəsində  azad edilən Laçında hərtərəfli quruculuq işləri aparılır.  30 illik həsrətdən sonra lançınlılar bu il  may ayının 27-də öz doğma yurd-yuvalarına qayıdıblar. Laçın öz həqiqi doğma sakinlərinə qucaq açır. Onlar yaddaşlarındakı Laçının müasir görünüşünə  heyran qalıblar.  Gün keçdikcə daha da gözəlləşən, abadlaşan, müasirləşən Laçın daha çox sakinini qəbul edir.
   Artıq işğalçılardan azad  edilmiş elə bir ərazimiz  yoxdur ki, orada bu və ya digər formada abadlıq-quruculuq işləri aparılmasın.  Qarabağ və Şərqi Zəngəzuru quruculuğun əsas meydanına çevirən İlham Əliyev işğaldan azad edilmiş ərazilərdə ən yüksək şəraiti yaradaraq soydaşlarımızın uzun illərdən bəri xəyalını qurduqları  arzularını, istəklərini  reallığa çevrir. Bu günlər bütün Azərbaycan xalqının, xüsusilə də, illərdən bəri çətinliklər içində köçkünlük həyatı yaşayanların üzü gülür, ürəyi açılır, sevincdən gözləri yaşarır. 30 ildən sonra doğma ocaqlarına qayıdan soydaşlarımız ömürlərinin yeni, ən gözəl çağlarına qədəm qoyurlar.
    Böyük qürur  hissi ilə deyə bilırik ki, bu gün tarixi Qələbə ovqatında Zəfər yürüşü -Böyük qayıdış davam edir. Bu günlərdə onlarla ailə 30 illik həsrətdən sonra doğma yurdlarına-Füzuliyə qovuşdu.  İşğaldan azad olunmuş torpaqlarımıza atılan  hər addım tarixin yaddaşına əbədi həkk olunur. Vəhşicəsinə talan edilmiş, dağıdılmış  ərazilərdə kənd və şəhərlərimizin, mədəni irsimizin bərpa olunması, quruculuq işlərinin aparılması müzəffər xalq kimi qayıdışımızı, yaradıcı  xalq kimi quruculuğumuzu nümayiş etdirir. Şuşa , Ağdam,  Kəlbəcər, Cəbrayıl, Qubadlı, Xocalı, Ağdərə, Xankəndi də keçmişinə qayıdacaq. Bu torpaqlar öz doğma, əsl sakinlərinə, yurdlarına həsrət qalmış yurddaşlarımızı öz doğma ocaqlarına  qovuşacaq.
    Dövlət, xalq olaraq qarşımızda duran növbəti vəzifə Qərbi Azərbaycandan  qovulmuş azərbaycanlıların öz yurdlarına geri dönüşünü təmin etməkdir. Bu səhədə də bir çox addımlar atılır. Türk elinin sözü Qərbi Azərbaycana qayıdış məsələsində bir olmalıdır ki, Ermənistanın ədalətsiz mövqeyini sındıra bilsin. Azərbaycan prezidenti Qarabağı tərk etmiş ermənilərin Qarabağa qayıdışına təminat versə də, Ermənistanın Baş Naziri Nikol Paşinyan dünyanın gözü önündə  özlərinin tarixi torpaqları olan dədə-baba yurdundan qovulmuş azərbaycanlılara vətənlərinə dönməyinə əngəl yaradılır.
    Əgər Ermənistan yaxşı qonşuluq münasibətləri qurmaq istəyirsə, Azərbaycanın ərzi bütövlüyünü tanımaqla yanaşı, Ermənistan mütləq şəkildə azərbaycanlıların Göyçə və Zəngəzurda yaşama haqqlarını tanımalıdır. Ermənilər bilməlidirlər ki, artıq 90-cı illər deyil. İndiki Azərbaycan xalqı və rəhbəri yumruq kimi birləşib azərbaycanlıların haqları uğrunda mübarizəyə hazırdılar.
    Bəli, bu gün Qarabağa, işğal olunmuş ərazilırimizə doğru yönələn  «Böyük qayıdış» doğma yurdlarından qovulmuş soydaşlarımızın Qərbi Azərbaycana qayıdışı ilə davam edəcək.

                                                          ADPU-nin nəzdində 
                                          Azərbaycan Dövlət Pedoqoji
                                                       Kollecinin müəlliməsi
                                                            Qasımova Tənzilə.